بهترین مواد غذایی برای کمک به ترک اعتیاد
مصرف نابه‌جای الکل و مواد مخدر آسیب‌های جدی به بدن وارد می‌کند. رهایی از اعتیاد فرآیندی تدریجی است که در آن، تغذیه نقشی مهم و نیازمند توجه دارد. غذا در این دوران برای کمک به بازسازی بدن و حفظ سلامتی ضروری است.
در زمان مصرف الکل و مواد مخدر (به جز ماری‌جوانا)، فرد معمولاً کمتر غذا می‌خورد و یا غذاهایی با ارزش غذایی پایین را انتخاب می‌کند و یا ممکن است وعده‌های غذایی را حذف کند. این مواد، سرعت مصرف انرژی بدن را افزایش داده و دفع مواد مغذی از طریق استفراغ و اسهال را بیشتر می‌کنند که به روده آسیب زده و جذب مواد مغذی غذا را مختل می‌کنند.
غذا بر عملکرد مغز نیز اثرگذار است. عدم تولید کافی مواد شیمیایی مغزی (انتقال‌دهنده‌های عصبی) یا عدم تعادل این مواد، می‌تواند منجر به افزایش استرس، اختلال حافظه، پارانویا، خستگی، نارضایتی یا افسردگی شود.
با توجه به این موارد، نقش اساسی تغذیه در ترک اعتیاد مشخص می‌شود. در ادامه، به بررسی نوع مواد غذایی و داروهای مورد نیاز در این دوران خواهیم پرداخت.
برای خرید و تهیه انواع کیت تشخیص مواد مخدر کلیک کنید.
Contents
معرفی بهترین مواد غذایی برای کمک به ترک اعتیاد
با توجه به اهمیت تغذیه در ترک اعتیاد، این سوال مطرح می‌شود که در دوران بهبودی چه بخوریم و آیا رژیم غذایی خاصی مورد نیاز است؟ رژیم غذایی در این دوران باید شامل موارد زیر باشد:
- غذاهای پر کربوهیدرات، به ویژه کربوهیدرات‌های پیچیده موجود در غذاهای نشاسته‌ای مانند:
- حبوبات (لوبیا، عدس، نخود)
- سبزیجات ریشه‌ای (سیب زمینی، هویج)
- ماکارونی و نان
مصرف این غذاها همراه با پروتئین، وضعیت جسمی فرد را در بهترین حالت نگه می‌دارد. کمبود ویتامین‌های B کمپلکس (تیامین، فولات یا اسید فولیک و B12) در برخی از انواع اعتیاد، به ویژه اعتیاد به الکل شایع است و کمبود سایر ویتامین‌های گروه B و ویتامین C نیز معمولاً رخ می‌دهد. مصرف الکل همچنین باعث از بین رفتن مواد معدنی مانند روی، منیزیم و کلسیم در بدن می‌شود.
در اولین سال پس از ترک الکل یا مواد مخدر، نیازهای تغذیه‌ای بدن بیش از حد طبیعی است. فرد باید مطمئن شود که روزانه بدنش را با غذای خوب تغذیه می‌کند. حتی در زمان مصرف مواد و هنگام ترک نیز باید از یک رژیم غذایی متنوع و سالم استفاده کرد، زیرا در این زمان مواد مغذی کمتری برای تامین نیازهای بدن در دسترس است و بسیاری از این مواد مغذی برای سم زدایی از بدن استفاده می‌شود.
یک رژیم غذایی مناسب برای بهبود باید شامل موارد زیر باشد:
میوه‌های مفید برای ترک اعتیاد
مصرف میوه یکی از موارد مهم در ارتباط با نقش تغذیه در ترک اعتیاد است و نباید فراموش شود. فرد معتاد در طول مصرف مواد، بدن خود را از انواع ویتامین‌ها خالی کرده و باید میوه‌های مختلف از گروه‌های متنوع را مصرف کند.
به دلیل آسیب‌های ناشی از مصرف مواد به معده، قدرت جذب مواد مغذی در افراد معتاد پایین است. به همین دلیل، توصیه می‌شود وعده‌های مصرف میوه در طول روز بیشتر شده و مقدار آن کاهش یابد تا فرد با مشکل خاصی روبرو نشود. جذب مواد مغذی میوه‌ها، علاوه بر افزایش استقامت بدن برای تحمل شرایط ترک، از نظر روحی نیز به فرد کمک می‌کند.
میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین C
انواع میوه‌ها، صیفی‌جات و سبزیجات دارای ویتامین C برای افراد معتاد بسیار مفید است. اغلب این مواد دارای پتاسیم نیز هستند که به سم زدایی بدن و شادابی فرد کمک می‌کنند. از جمله:
- انواع کلم
- انواع مرکبات
- آناناس
- کیوی
- نخود فرنگی
- طالبی
- خربزه
- فلفل دلمه‌ای (به ویژه رنگی)
- اسفناج
- گوجه فرنگی
میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین A
کمبود ویتامین A و مشکلات ناشی از آن نیز یکی دیگر از مسائل مهم برای معتادان است، به ویژه اگر با کمبود مواد معدنی همراه باشد. توصیه می‌شود میوه‌ها و سبزیجاتی مانند:
- سیب زمینی
- اسفناج پخته
- کدو تنبل
- هویج
- فلفل قرمز
- انبه
- لوبیای چشم بلبلی
- زردآلو
- کلم بروکلی پخته
به صورت روزانه در رژیم غذایی فرد گنجانده شود.
میوه‌ها و سبزیجات دارای انواع ویتامین B
ویتامین‌های گروه B از جمله: B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 بر روی روحیات و جسم فرد تاثیر مثبتی دارند. برای جبران کمبود این ویتامین‌ها، مصرف مواد غذایی زیر توصیه می‌شود:
- انواع آجیل و دانه‌های روغنی (کنجد، بادام)
- اسفناج و سبزیجات با برگ سبز پر رنگ
- مرکباتی چون لیمو
- غلات
- آووکادو
- انواع قارچ
- تخمه آفتابگردان و کدو
- بادام زمینی
- لوبیا سبز
- موز
- نخود فرنگی
نوشیدنی‌های مفید برای ترک اعتیاد
بدن فرد معتاد به دلیل آسیب‌های فراوان، به طراوت و آبرسانی نیاز دارد. به همین دلیل، نباید از نوشیدنی و نقش آن در ترک مواد مخدر غافل شد.
آب، اولین و اساسی‌ترین نوشیدنی است که باید در دوران ترک به مصرف آن توجه ویژه‌ای داشت. هیدراتاسیون (آبرسانی) در دوران نقاهت بسیار حیاتی است. تعریق، استفراغ و اسهال در این دوران شایع است و فرد معتاد ممکن است بیش از آنچه تصور می‌کند آب از دست بدهد. هیدراتاسیون به عملکرد بهتر بدن و سم زدایی موفق کمک می‌کند.
علاوه بر آب، مصرف نوشیدنی‌های زیر نیز در این دوران توصیه می‌شود:
- شیر، به ویژه از نوع پروبیوتیک: شیر یک ماده غذایی کامل و از مهم‌ترین مواد برای ترک اعتیاد است. این نوشیدنی لبنی به دلیل نقش مهمی که در ترمیم بافت‌ها و اندام‌های تحلیل رفته دارد، باید به صورت روزانه در دوران ترک مصرف شود. همچنین، نباید از نقش آن در ترمیم عملکرد سیستم عصبی و گوارشی غافل شد.
- انواع قهوه: قهوه منبع کافئین است و به همین دلیل باعث از بین رفتن احساس خواب‌آلودگی و افزایش تمرکز در دوران ترک اعتیاد می‌شود. علاوه بر این، از آنجایی که معده در دوران مصرف مواد آسیب دیده و جذب آهن را بالا می‌برد، قهوه به عنوان مانعی برای جذب زیاد این ماده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- انار و آب انار: سم زدایی یکی از مراحل مهم در ترک است و نقش تغذیه در ترک اعتیاد بیشتر مربوط به همین مرحله می‌شود. آب انار، نوشیدنی مفیدی است که سم زدایی را تسهیل کرده و از آثار مخرب اعتیاد بر قلب، کبد و مغز می‌کاهد. همچنین، به دلیل داشتن ویتامین C، از میزان عفونت‌ها در فرد معتاد کم می‌کند.
- آب هندوانه: سوء مصرف مواد مخدر باعث شکل‌گیری و شدت یافتن بیماری‌های گوارشی و پوستی می‌شود که دلیل آن کم آبی بدن است. همچنین، در دوران ترک اعتیاد برای دفع سموم به آب زیادی نیاز است. آب هندوانه یکی از نوشیدنی‌های مفید برای تامین این نیاز به شمار می‌رود.
آمپول تقویتی برای ترک اعتیاد
علاوه بر تغذیه و مصرف میوه‌ها و نوشیدنی‌های مفید، استفاده از آمپول‌های تقویتی نیز می‌تواند در دوران ترک اعتیاد مفید باشد. بدن فرد معتاد در طول مصرف مواد مخدر تحلیل رفته و توان لازم برای جذب مواد مغذی را ندارد. آمپول‌های تقویتی مانند ب کمپلکس یا نوروبیون، که به عنوان دارویی شناخته شده برای درمان تعدادی از بیماری‌ها و تقویت نیروی جسمانی به شمار می‌روند، در این دوران می‌توانند بسیار مفید باشند.
این آمپول‌ها حاوی ترکیبی از ویتامین‌های مختلف B هستند. بدن فرد معتاد از کمبود شدید انواع ویتامین B رنج می‌برد و به همین دلیل رنجور و ناتوان است. تزریق این آمپول، البته زیر نظر فرد متخصص و صاحب نظر در زمینه ترک اعتیاد، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
مولتی ویتامین برای ترک اعتیاد
یکی از مخرب‌ترین اثرات سوء مصرف مواد مخدر، اختلال در جذب مواد غذایی و دفع صحیح آن‌ها از بدن، به ویژه ویتامین‌ها است. به همین دلیل، به نقش تغذیه در ترک اعتیاد بسیار توجه می‌شود. در کنار رژیم غذایی حاوی ویتامین، مصرف مولتی ویتامین نیز باید زیر نظر متخصص در برنامه ترک اعتیاد گنجانده شود. چهار گروه مهم از مولتی ویتامین‌ها در این رابطه عبارتند از:
- ویتامین C: این ویتامین نقش مهمی در کنترل عوارض ترک اعتیاد و کاهش دردهای جسمی و استرس در دوران ترک دارد. همچنین، دو سامانه مغزی گلوتامینرژیک و دوپامینرژیک را در مغز تقویت می‌کند که به روند ترک سرعت بیشتری می‌دهد.
- ویتامین گروه B: همانطور که بارها در این مطلب اشاره شد، این ویتامین نقش اساسی در سم زدایی و بهبود گوارش در دوران ترک دارد.
- ویتامین E: این ویتامین باعث بهبود عملکرد سلول‌های خونی و در نتیجه کاهش آسیب‌ها و مشکلات ناشی از مواد شیمیایی مخدرها در بدن می‌شود. همچنین، برای آسیب‌های پوستی ناشی از اعتیاد نیز مفید است.
- ویتامین D: این ویتامین نه تنها برای سلامت استخوان و تولید کلسیم اهمیت دارد، بلکه طبق تحقیقات، به سلامت روحی و روانی فرد در دوران ترک اعتیاد کمک بسیار زیادی می‌کند. همچنین، از علائم اضطراب و افسردگی فرد می‌کاهد.
چه مواد غذایی برای ترک اعتیاد مناسب نیست؟
نقش تغذیه در ترک اعتیاد فقط به مصرف مواد غذایی مناسب محدود نمی‌شود، بلکه باید در رژیم غذایی خود پرهیز را هم لحاظ کرد. دو دسته از مواد غذایی که بهتر است در ترک سوء مصرف مواد مخدر از رژیم غذایی حذف شوند عبارتند از:
- غذاهای سرشار از چربی‌های اشباع شده: در حالی که خوردن چربی‌های سالم برای بدن ضروری است، در دوران ترک اعتیاد باید به شدت از خوردن چربی‌های اشباع شده خودداری کرد، زیرا جذب آن‌ها برای بدن سخت است. آن‌ها همچنین می‌توانند در بیماری‌های قلبی نقش داشته باشند و خطرات جدی برای سلامت فرد به همراه بیاورند.
- غذاهای فرآوری شده: اگر سعی دارید به فردی که دچار سوء مصرف مواد مخدر است کمک کنید تا از ماراتن ترک اعتیاد به سلامت عبور کند، باید او را از خطرات غذاهای فرآوری شده آگاه کنید. در حین ترک، کبد وظیفه سنگینی برای انجام دارد و غذاهای فرآوری شده فشار مضاعفی به آن وارد می‌کنند. در عوض، فرد باید به مصرف غذاهای طبیعی و به ویژه ارگانیک اهمیت بیشتری بدهد و آن‌ها را در رژیم خود بگنجاند.
نکات پایانی
با توجه به تمام مواردی که گفته شد، شایسته است که در کنار نقش تغذیه در ترک اعتیاد، به نقش ورزش نیز اشاره کرد. در واقع، تغذیه و ورزش مکمل یکدیگر هستند و به فرد دچار سوء مصرف مواد مخدر کمک می‌کنند تا به سلامت از مرحله ترک اعتیاد عبور کند و علاوه بر تقویت قوای جسمی، ورزش راهی عالی برای به دست آوردن و تقویت روحیه است که نباید از آن غافل شد.
